Izibongo zeNkosi uZibhebhu kaMaphitha

INyosi :UGwebisa kaMandondo wakwaDlamini:

UMsongi wensimbi

Ayibek’ekhanda

Athi yikhona

Amagwal’ezakumbalekela

Usima ngandonga bangamhlabi

Bahlab’umbhantaka

Intak’eduke nabalandakazi

Ngoba iduke naBaqulusi

UMagwaz’ayiqhube

Ayis’ekhakonina kwaSothondose

UMngun’uyathentesa

Ufana nabasiki bebunda

Umfishan’ongubo ziyanyathela

Ingan’ezabade

Ziyalubuth’udaka

Umabatshazwa yimvubu yaseMzinyathi

Kwath’izingwenya zayikhex’imilomo

Umhlang’oshaya

Izinkomo zikaMaphitha

Usiyephuyephu siyimbube yakwaSekane

Emakhal’avuth ‘umlilo

Usinikiniki silishoba lenkunzi yezingonyama

UGwavumane waMasotsha

Umudli wezidid’ezimbili

Esinye singaphansi kweHlobane

Esinye singaphansi kweZungeni

Usibindi gidi

Usibindi simnyama

Simnyama nenyongo yaso

UMnumzan’ozihlabanelayo

Ingan’ abany’ abamnumzane

Bayasab’ukuhlatshw’emkhabeni

Uthukuthele mtakaNdaba

Walokuth’uMsebe

Wath’uyakugcwala

Nezingazi zamadoda***

Ungalo zimqingo

Ngokugwedl’ibhosho

Ngaphansi kweTshana

Ugwedlel’oMgazi noButhelezi.

IZul’elidume

Phezu koMzibomvu

Ugod’olukhwela

Amakhwent’eMzinyathi

Unkomo zinembedle

Zine mbedlelele

INkunz’ eMnyama

Yakithi kwaMandlakazi

Inzima lemnyama iyesabeka

Imnyama nezimpondo zayo

Iyesab ‘ukuthiba

Ngoba yesab’ukushelela

UNonqayiza bemthibela*

Uthitshelwa ngaMasotsha

NaMagumgedlela

Obhukudis’ abelungu kwaNolele

Bengasathand’ ukubhukuda

Usibhamu sadl’uMlungu

Sadl ‘ingwenya kwaNolele

UGqamu kwabad’ abelungu

Usihawuhawu ‘ungayinkondlo

Bayivumile

Ivunywe nguPhunga

Yavunywa nguMageba

Umudli wenguyazana

Yedwa kwaNolele

Lwalal ‘USuthu*

Lunga yidlanga

Ugxamalaza kuphum’ umbayimbayi

Ngaphansi nangaphezulu

Mjaheni Masotsha

Mjaheni Magumgedlela

OkaNdaba wayengasenakwephuka

KwaNolele

Ukuba wayephuka

Waye yokwephuk’eSANDLWANA*

Gijimani ngezindlela zonkana

Niyobikela abangakezwa

Nifike nibatshele ukuthi:

Lukhulu luyeza luyanyelela

Silufanisa noZibhebhu kaMaphitha**

Ubuhle bakho Ndaba

Ngiyabesaba, ngibusolile

Ngithe uma ngibuqaphelisisa

Ngabufanisa namehlw’entethe

Won ‘asemhulubulweni

Bamethwes’ isicoco

OkaNdaba samfanela

Bamgibez’ ehhashini

OkaNdaba lamfanela

Bamnik ‘isihlangu

OkaNdaba samfanela

Nani maSwazi khawulani

Ukufunga uMahlokohla

Nith ‘uMahlokohla

Ngowakini kwaNgwane::

Ngob’uMahlokohla ngowakithi

Laph’eBhanganomo

Ohlokohl’izimbub’eGujini

Zaphum’ubusabalala

Zaze zashay’umtsheke

Zathi ngqu! Washesha!

Mhla uzakuza

NeZimbidl’ezimashoba

Unkomo zashaya

Ingwaqa ngwaqa kwelasoSuthu

UMngun’oMnyama

Wakithi kwaMandlakazi

UMngun’ovimbele

Abany’abeNguni

Engibaziyo bakoFebane

Mhla abeNguni

Beza ngothul’eNgxongwane

Wabuyisel’amagwal’emuva

Ujojo luvikel’amaklele

Khona lapha eNdimhlane

UNondondo welanga

UMababal’ahlome

Akadinwa ukuhloma

UNgqongqo yemikhonto

Uyazibang’izililo

Ngob’uyazibang’izinyembezi

USiguda mnyama nonyezi

UNompangisa kuyihlomisa

USihlangu sikaShaka noJama

Wamudl’uGodide kaNdlela

Emadunen’akwaZulu

Wamqumba phansi koludumayo

Akwabindaba zalutho

Wath’uyababa

Akananyongo akanamhlehlo

Wamnik’izinyoni zeZulu

Wamudla uNdwandwe kaMdlaka

Emaduneni akwaZulu

Wamqumba phansi koludumayo

Akwabindaba zalutho

Wath’uyababa

Akananyongo akanamhlehlo

Wamnik’izinyoni zeZulu

Wamudl’uSihayo kaXhongo

Emadunen’akwaZulu

Wamqumba phansi koludumayo

Akwabindaba zalutho

Wath’uyababa

Akananyongo akanamhlehlo

Wamnik’ izinyoni zeZulu

Wamudl’ uSekethwayo kaNhlaka

Ezikhulwini kwaZulu

Wamqumba phansi koludumayo

Akwabindaba zalutho

Wath’uyababa

Akananyongo akanamhlehlo

Wamnik’iznyoni zeZulu

Wamudla uNtshingwayo kaMahole

Emadunen’ akwaZulu

Wamqumba phansi koludumayo

Akwabindaba zalutho

Wath’ uyababa

Akananyongo akanamhlehlo

Wamnik ‘izinyoni zeZulu

Wamudla uDikane kaHlakanyane

Emaduneni akwaZulu

Wamqumba phansi koludumayo

Akwabindaba zalutho

Wath ‘uyababa

Akananyongo akanamhlehlo

Wamnik ‘izinyoni zeZulu

Wamudla uBhulangethe kaMagidi

Emaduneni akwaZulu

Wamqumba phansi koludumayo

Akwabinda zalutho

Wath ‘uyababa

Akananyongo akanamhlehlo

Wamnik ‘izinyoni zeZulu

Wamudla uVumandaba kaNqethi

Ezikhulwini zakwaZulu

Wamqumba phansi koludumayo

Akwabindaba zalutho

Wath ‘ uyababa

Akanonyongo akanamhlehlo

Wamnik’ izinyoni zeZulu

Wamudla uHayiyana noMakhoba

Kwaba kwenu

Wamaqumba phansi koludumayo

Akwabindaba zalutho

Wathi bayababa

Abananyongo abanamhlehlo

Wabanik’ izinyoni zeZulu

Wamudla uNhlanganiso kwabakwenu

Wamqumba phansi koludumayo

Akwabindaba zalutho

Wath ‘uyababa

Akananyongo akamhlehlo

Wamnik ‘izinyoni zeZulu

Usehla ngohologo

Kwelase Madletsheni

Abanye behla

Ngogongolo lwentaba

Wamudla uMsushwana kaMfusi

Kwezinkulu izindengezi zasoSuthu

Wamqumba phansi koludumayo

Akwabindaba zalutho

Wamfimfitha wamkhafula

Wath ‘uyababa

Akananyongo akanamhlehlo

Wamnik’ izinyoni zeZulu

Yasuka kwaNdunu

Mjulel’ abantu

Onjengo lembu

Ngob’ ujubele

UMsushwana kwabaseMdletsheni

OkaNdaba ugwaz’iduna

Kwazond’eliny’iduna

Nibabi maduna

AkwaZulu ngokuzondelana

Ube ngulamula mtakaNdaba

Ungemuthi wabeLungu

Ngob ‘ulamlele

USitheku kwabakaMpande

Wamnqumel’ezingamakhulu amathathu

Ndab’ uyalamlela

Lo munt’omemezayo

Umemeza njalo

Sengath ‘uyakhala

Ukhal ‘isililo

Uth ‘umtanakh’akendelanga lutho

Kwela kwaMandlakazi

Ngoba wendel’utho

Luka mbayi mbayi

Usal’ukutshelwa

Usal’ukunyenyezelwa

Ngonyama Nduna

Vuka bakuhlanganisile

Mbala wezinkomo nabantu

Awusabulali mtakaNdaba

Usuyasizila

Uqoth’ imbokode nesisekelo

Usimelele ngomkhonto

Phezu kweTshana

Wadondolozela ngenhlendla

KwaMthununtengayo

UMagasa emini libalele

Zonk’ izintaba zimbhekile

Izingwazi zamagwala zabola

Umkhumb’othi

Uyakhiwa wahlakazeka

Umkhont ‘oqed’amadoda

Ihhash ‘elimhlophe

Elinqand ‘amakhala

Uzungez’izintaba

ZaseMphelandaba

Kwaze kwazamazama

Izintaba zoBombo

Ithol ‘elingamqembu

Kwamany ‘amathole

Thole gqabula !

Kade lalizigqabul ‘izinsinga

Izul ‘elimnyama

LikaMaphitha

Elihlome laphindelela

NakwaNdunu

Ladl ‘amadoda

Uphehl’ itshe lingenambolo

Ngaphansi kwaGodlankomo

Laze labhoboka

Ithole elanyisa kuqala

Kwamanye amathole

Inkomo kaNdaba

Abayisengel ‘ethusini

Iye yakhab’ umbambi

Yakhab ‘umshayi

Ivondwe likaMaphitha

Eligend ‘amany ‘amavondwe

Lithe liyawagenda

Lawagendel ‘entendelezini

Impala eyasala

Kwezinye izimpala

Bezigumula bezibhoncula

Bezenz ‘amagudu

Okubhem ‘aBashokobezi

Umahlal ‘ehlomile

Ubenjengonhlanya

Ngoba nanamuhla

Usahlomile

Uhlany ‘oluze lugijima

Zalukhonkoth’ izinja zakoManqayi

Kanti ezakoNomsebedwana

Ziyalubungazela

Qatha langima

Nkomo zakwaNobandile

Kawukhawule Bhokotshiki

Ukutshikizela izinkomo

Zamadun ‘akini kwaZulu

Mhlanganiso kayibalwa

Ingani ‘eyaMamboza

Iyabalwa koDamushe

UMloyiswa kaNdaba

Okade babemloyisa

Beth ‘ akasayikufa

Akasayikumbelwa

UMagasa kaNdaba !

#Ibinda !

 

Tags:
Umbhali: Bongukholo Khumalo