Sereto sa Mehlape

****Mehlape a mmoyaphokeng swana ya boditsibogolo sebokela dingwe diboba. Bja go kgahla o tumule ore go tumula o tame o ba bokela pele o yago, o se ele sa ruri sa motho ke gore go ya a boya a re fa tša mosepelo.Bja nkgahla ke a tumula bja gara pholo e e ya pele,morago ke pholo ya lefišwa la motlapele,gare ke yona tšhunu ya setlakameso bo sele a re hlolaneng.Se tumuleng kudu la ntlopolela seala,seala setlopolwa bogoši ke naka tša go rwešwa.Ke baanaphoka ba mmapelo ga di šoro sebuna ka lekoko la mantšhagare are timane pelo seela le marumong marumo ga Mmoyaphokeng ga re loutše reno thukhunya fela. Ba kgabo a mantšhekgeng ga a ke a feta batho a se a iša letsogo. Tlonkolodi wee tswerere ke molodi wa letšoka nonyana ya mebala e se bang phorokgohlo seaga mathuding a merala, mphe maphego ke phekgoge ke lapile dinao ke phekgogele molapong boselakgaka ga Mmamodiegi tshwiri di lla sehlodimare, ke boele gae phokeng mo go sa boelwego ke teng,tlokodiba re ya ka go loba. Wa phefo ya Mammeudi a Mehlape phefo segowa tlokodiba a dibana noka ya Matlala e sa tšia mmoto wa botshelatle go lla ditolotolo, botšididi bja aparela naga kamoka.Kgomo tša golola mmatadi a bepe bokgalaka mokgoši wa kwala thokong tša phalaborwa gaMalatji.Gadia o bone montsha o kga kgati tša legola molapong mokgakgati ka tlokodiba o a ikgela. Ga mmapitša di a thekgwa ,o re go thekga o thekge le pitša ya bolotse morogo wa magoši a Bopedi bja gaMakgoba. Ge nkabe bolotse bo swariša seokelela nkabe se ile sa swara Mammeudi a tšhidi a Marumo. Wena Mammeudi a tšhidi a Marumo Mamabolo a re o thukhu, o reng wa re o beula wa gana go beula bahlolo le bahlologadi wa re ba jele balekani ba bona. Sepadia sa maroteng ka lema tšhemo ka padia. Mathungthung a bommadikgapa sethung se tšwile kwateng tša tlokodiba ga gabo mafasa.Ke seruunya morwapholo.O re go thukhunya o fete ga Masetla a ntswhanyana tlou ya balepje.Ga Rasekhula tlou ka thebula tlou ya hwa e se na lešoba.O wele ga Mapiti Maunatlala molotša kgope ya morula mogolo wa natše.Tšeogang lena basadi bommago makama.Ke rakile motho wa leleme le le hwibidu a emi mašemong a aka.Nna Thetetši a masogana sethula monna ga gabo Lesetša le Moore se tšhabeng.Ke Lesiba selwa le phuti lekgwareng,phuti e katile lesiba e bona Lesiba a se nene.Ka magoro go ye marotselele. Malekutu la mašweni thibulla mašikišiki meleteng ya diphepheng. Sethakga seetapele pholo ya marota.Eta pele tsela di matswedintsweke re boele gae phokeng go sa boelwego ke teng,tlokodiba re ya ka go loba.Thibulla o ba tagiše Nkutu ya bo Ramahlalerwa meloko le nthatelang le bona bogoši bo ntshwanela.Nkutu boela gae ga monadi molokobje bowelakalana ba hlamola leboelela ka wena.Ba bona mma makhukhu a bepe makobila a hwile lehu la basadi moretšeng ga mokgakgati ga manotong.Nkutu se re ge o feta motse wa lekilela wa feta nkutu a letswalo kgomo ga e fete namane ya yona.Malesela mokgobokwane Rantsha ya go ja legoko kgorong dingwe di fula mohlakola.Ke Rakgwale nonyana ye bohlale selematšhemo leboelela a sa ikgate mehlala.A rew go lema a lema le megola ya bagolo le baagišani a dutše a kgera le mekgalo ya bona.Thupana ntswikitswiki le borwa e a fihla,lebowa e kgaritletši kgapana tša mankopo a letšhitele a dikile a rwala tša tlase a iša tletlolo.Di rwale mpedi mahlokalenya bogoši bo nkganneng bo nthotše senyaganyaga sa dira tša melapo. Makoyane se ipale meretlo a gago makhura ke leema ema mmoto wa tšokong. Thupane fulela ga Mapiti Maunatlala o tle o bone Mmaphohla mogatša mokuru a šašankga šešankga sa tlapankgerere la phopa mokhure le dikeletši tlapeng la nkwe,tlapa la thunya thaba di a wa.Thupane a bo Makoyane seya Tlokodiba ka go nekologa. Radihlolo mmotlana hlolo di fedile go šetši mararampana modulathoko ipoloke gare go dula dikokotla.Mmotlana a mogoboya a makhukho hlolo sedula hlenkge seratha le thaba tša tswetla ga Ramapulana moroto mokgeila naga. Radihlolo mmotlana papa o hwile meloko ya nhlanamela bare fero dia lebana nna kgaetšedi a Mmatšatši tlogolo sa hlabina a mogoboya.Se mponeng bobotlana lena kgakgapa tša thaba boreledi.Naka e dutše ga Mmamanyoga šilang wa go tlatša leselo.Makoyane a marumo a Mosebo sephothonkgela koma tša bepe bokgalaka ka lesilaphutiane.Mafasa a radikoti pholo sehlehla le magaga šakeng ke tšwile ga ke tseni ka go gapiwa,badiši ba gapile le dirole.Meetse ke nwa mogobe ka go kgatswa,nokeng go nwa dithole.O re e se ka ya le boroko hlaga e swere e kekela bodikela nna ke lebile bohlabatšatši bowelakalana gaRaphahlelo. Matabogele a dithamaga maisataba a tšelele moriti molala mabotla mogama kgomo tša batho.Matlatlaupe a diala meriri ya bahu re rweli,yo moso matsimela.Masilu a Mehlape e se motho o dula kgorong a fetša batho ka maaka a mahlo.Thebele tša gwe ke mabu. Madula wa bo lebatametša nama mogale sethukhu ga a ke a tloga a dula a maname lesego.O dira ke bogage madimadima baji ba se pelo ga di we.Ge ele go fa o tla go fa mogoga pholo di pannwe khwiting ya nokakgolo mphogodiba.Ke mokokotlela ka tšhoša lekgwareng mmatšhoša kgaetšedi ya Raesibe sogana la ga Makgati.Wa bo Malala ba rego malala o letši kae, ke letši mathuding a merala methepa e kgontše mejako ya bula ke tseni nna tonki ye tšhweu legoleng. Mabeka a ditlou kgopodi ya tlase ya bo molobane ke a latelela.O re tlase a re tletlolo, are ntle a re ntlong. Thwakge serotodi sa mesebe sehlabana nareng ga mmamahlola tsatsanka lesogana nyoga mmoto wa lekilela o lebe kwateng tša tlokodiba ga gabo Mafasa.Lotšha o re mogohloro kopa dibata di gagotše thari ya Kiditi a mangana a Nyaokane a Mehlape, Kiditi a mphatamogobe mapono a ile go fata a boya feela.Ke leoto la bo nteseng ke nabe ke nabe le gare ga methepa ka nabela bakgekolong ke tšhaba go paolloga. Phatudi a bo mathuntšha modialerole mo feng tša gagwe a itirele.Ke mohuhu wa ga maaka a pula mokgobi a dinama,magoro a senang le mohuhu ba a lla ba re re tla mmona kae mokgobi a dinama.O rotogile fateng sa ga Rapitsi a lebile ga Malahlela a Mohlotlwane,Malahlela o setlaketsi, e reng wa lahla lepeka la gago a bona setsiba sa Mohuhu.Moloko sa ntapolane hlogo ke lekate nkateletše ke sa itebetši ka phonyokga ke kgaola motho molala. Wa Makganthele sephuma kgaba pitša e kgabakgaba retheng la mohwiliritšhipi ke loka mohla a lesolo nna thoka sehuntšha nare tolwana,tlou tša ema mantšatšarara.Bare Kgatledi tšea ka tsela di lebe kgopodi ya tlase ga Rasekhuta a tlokokodiba pholo e khuta ka ditshadi. Pholwana anywang le ye le phulo le se tlo di bona la sokhufala. Kgaetšedi a Ponyane mmamogo a mašilu o a tepelela,mohlanka a boyang Bjatladi bja mmamorela a mahlatši boana phoofolo tša meslea.Wa Ngwanamogale ke Kwenadi maduma go tlola leseh;a la go ja makhura o tšeri nke o ba ngwathele ba nakhe bana ba mmapelagabatho.Wa mmafefera a letsoalo o re go fefera o mphe leselo ke fefere bana ba se lale le tlala.Yena wa mokwape la mmanthwale ka seroto la nthwala ka leselo le tla nkgothola. Rasekhuta khutiša gale bja mphaka wa lekgeila naga.Ge o khuta se hune matolo ponya ihlo le tee se etše majakane mapogolwa a sa itebetši ba itebala le mohla Mammeudi a khuduga.Bare ge a khuduga Mmeudi beeletša hlogo dibata di batola bato sebatwa ke Mmanyelane a Mehlape sephadiphadi ke a phadima thokolo e ntsho selao methepa se mputetšeng la tla la tshelwa mputetše ke go hlarolle magalagapa. Ke ba gaMammeudi a Mehlape ba rego Mmeudi ke letšofalahlogo maoto e sa le a mananana. Ke Piti maunatlala molotša kgope ya morula mogolo wa natše. Ba bone ke Khwadiba leeketša tlala le mohla mapono a betha mpa ka lenono, thobothane a bo Maite mmasebapale se bapale ka kobo ya go rekwe e phuthilwe. Makoti a lekilela ka hlanamela matepa go lema solang re je bja mathume mosadi baanaphoka re ja diatla.Moore mma tša mmpeta ditaba tša mmpeta key a le naga ka ba ka fihla molete mohlaela thupa. Ke tshehlomonwana ya legoleng e nthobile moretlo nna monyana wa tlokodiba wa thamadikgolo seja ka go apuwa.Gata ka mošito o rotogele ga mahlanhle a seolwana o lotšhe mmakhudu Phuthabogale Lesetja.Kgankga o šankgele Tsaneng sepatlakgoši se tla mošate ka go seela.O re ga ke sebi ke latša badimo kgaka di tshetshetha tšhemong ya monna Sepadia nna kgaetšedi a Rahlabi. Rahlabi a notong a legohu letšofala hlogong maoto e sale a ma nanana, ke a hlaba nna tšhukudu ya naka le tee go hlaba ga yona ke go phuleletša.Ke hlabile ngwana moroka a pula naka laka la bowa le megudi ya pula.Rahlabi mosadi a moroka a ka se tšie o feeletši tšhiololo tša bepe bokgalaka.Rahlabi a mmakahlaba ka theko tša marumo tšea kgakgangwa o kgakge pono la mpara tjale mohuhu a boye le phenyo e a mo swanela. Mosimu more ma dithitho thitho sa ela le marama tema e wetši motseng wa kgwaname,bore go sa re hlolane. Mmatlala legebegebe motswetši wa go ja thari ya bašomi tlala e bolayile dibodu theepe di hlogile. Kgelemethe mphaka a makgolo wa tšwa segatleng o ja nama,wa se je pitsi o ja thutlwa.Mphaka o mohwibidu mphaka wa go hlabana Tsaneng. Wa bo Ngwanamoja tša lebelo bo re go sa o tshetshethe ka mahubi o tla hwetša ba sa ja.O se tlo hwetša ba go timile bjoko bja hlogo ya šathele kua Tsaneng gaMmaupa Seupa batsaneng.Ke mmakoma moratlatli mosadi wa hufa lebe wa mpekela mohgadikani ke a tloga ka boela ga papa ka upa ka ba poabogadi. Mofuti ke tšwele montsha babe ba mmatsela ke futhile ba mo lelekile mooketsi. Lena mašila ka go tlatlabotša sorang di sa le laletši ga mankgo di koma neng tšhemo di letši methepa e tlatlaruma mekgotheng.Ba mo fošitše ka dirumula le ka dilepe ba ikonya makopo maremo ga ke remeleli tšibula a mohuhu wa ga maaka.Yena o šetši a fetile a kwala gaMmametsi a mašweu.Ga Mmamelodi a tswerere ke a lla, phukubje ya lla moletši la matlala mphalaleng mphalong go phala ke Bopedi. Ke motepele moswana motho wa mmakgatla a Ramaite. Tlogolo tša Makgoba la mmasefara sa molapo sefara go fara lehlaka lebele le fara ka lenono.Ba pulane a kgopa a dingope a boelele e kgope ese tlo re maloba ke kgopile. Matome thata a seepe ke rema gatee feela ka lesa ka tšhaba go rema le more wa badimo.Ke lesitše segataborokgwana se thankgetši wa mankgaola pelo ka tšhaba go bekana le masaiboko a mphanama nna lepe sa magagane ke feeletši tšhiololo tša bepe bokgalaka. Ke rema ke akgiša sefaka nna Manketla Mokgorwane nonyana e tšhweu ke letšoka,e ja o ba gomele mpedi a bo sekgonami se kgoname ke go kgele nkgo e bowa ka maribana.Mothata o mobotse wa go dula ke maeba le dipeulwane.Wa serumula malala a e swa bja re go sa ba gopola mollo. Maneke sekgwele phefo ya mammeudi a mehlape phefo segowa Tlokodiba botšididi bja aparela naga kamoka. Mantši seakumedi ke tlogile molwetši wa lena a fole ke ya le khutlo tša melapo nna mokhufi mokakatledi mmona tša kgole tša kgauswi ke a tsatsampela. Wa bo Nyaokane a bo Tšhuputši a mangaka seja tšie le makotopo yo motsho Madimetša, rema sa makete ngana la mahlako a Rapitsi sepekemiša gadima la manyokenyoke le šitileng banna go phema. Mogwatike a Ponti a dikaka sogana leragela swiswi ntlong molato wa ja ke dikgogo, khuure a phatedi wa bona mokhure o khora le mohla pitša e šutša.Kgatha o kgathe le legoleng o kgathe o lebile leboya o kgathele rathana tša Molepana kgaetšedi a masogana.Nna mosadi nka se nyale motswala ka tswalela thari ya Rahlabi a thaba leolo.Ponti a bo serapelakgadikgolo Molepana ba felesetše sehwibitšane sa gaditsi a nape a nkutu a Mmanyelane a Mehlape,kgaka setshetshetha tsela di ahlame mathaka a ile le naga borwa sefoka-maabane le maloba.Nkgatoge wena segata sa mmatsaka a lenao lenabela phokeng,ga ke a tšhaba ke tšhele ka hlabaka bolotse,ka šia serurubele sa bo sekotwana selo sa mabala a mantšhi se akaletši kgorong tša baanaphoka.Mogwatike a mphakgathi mphakgaila a pholo sefurala swiswi la boroka la theola manyaganyaga a pula ya Mmammeudi a Mehlape gano la monna le tletše sanhloko. Ga bo Lesetša maru a pula, maru a dikgomo le batho.Mmapao lekgalaka la mphapantšhi šima o kgarahle pitša e kgabakgabe ga mmankgo ga di komi di koma ka go hloka mohlaba.O tla re ke a fapantšha kgane ke a rutantšha thebele tše ke tša babedi.Mpoyaboyeng lena bopšhaša-diolela tšhiwana di boning mohlolo.E reng tau ya manoge ya bopa lebapankweng kgomo ya matlole ya ema mantšatšarara ya tšhoša le ke noga e hwile letšibogong. Bokokote seala sa hlolo ba se adimile ba e ya makgopheng go tshelapetše matshelapata ka diphafana bare go bowa ba se bušetša.Bušang le se bušetše maboyong ge le boya tlokodiba seala sa hlolo e se bohlola ke mohlolo wa majeremani matlakabobe mathunya ka go kgeresa,makgeresa ‘olo sa legola matšhaba kgotho sethunthuša dirole seloma ka go kgabutla,pholo ya Mapuru sekgalemela le mohla kgomo di goroga šakeng ga Ratswele ke tšwile ka segoba ke sa ile tswetla.Kgeresang ka mošito lena bana ba Poulo a Mabasa matsoma ka go itebala Kgelemethe-a-Mohuhu a sa nwa meetse a diba sa Rakgwale Malesela a Nkutu a bo Ramahlalerwa se re ge o e ya Tlokodiba wa feta Nkutu a Lestwalo kgomo ga e fete namane ya yona. Seala sa Mehlape ke Bokokote,kotse ya ge ke Kgelemethe,Mmaditsela mokwatami re tla ja molala wa pudi ke Ponyane a morutlomongwe ba fe hloogwana sekgathobo sefalatša kgotlo tša banna. Ponyane mmamogo a mašilu o a tepelela. Mmaphohla a bo Ratšhidi ngwanamorola a bonyabela moupo Mokganyammele mosetla mabu a sibilu.Wa bo Mokunya malebatja mokunya ka fase ke sa go tsebeng ke go tsebišitše ke morena phatedi phati ya dira tša molapong.Ga lejaajaa la lla mogošane naa bana ba fetšwa ke eng ka mo molapong.Ba fetšwa ka tsaka ya marema a bo Ramohlabaletša.Nke ase ke a re a rema,a rema le mosadi wa mokgekolo.A rema le Mmaphohla a lekubu bana ba šala ba hloka mohlaletši.Ke pholo ya lefatantšhi e fatantšhitše bo kwetepe le bohlegele.Bo Mapitle le bo Mmphelatala ba tla wa ka mogobo goba ba tla hwa lehu la basadi.Ka magoro go ye marotselele. Mahlane la mmago dikwa go dikwa e se go rekelela.Se re go dikwa wa iphahlela sediko ga se na maatla,maatla ke thebele tša Matlatlaupe a diala,hlasana ya mollo magola ka go puputletša, ba rego mollo swara legonyana bapedi ba sware lefehlo,tša Mmaserebane o matepe monyanana a tlokodiba ke a tepa ka tepelela tša mma di fetša seatla kgaetšedi di se gona. Nka lapa molapo wa dibodu meetse ke kgela ke mang-rokolo se segolo sa thaba molokobje.Nkgakgamotše ga ke lome ke a lomega kgaetšedi a sekogopšana selalatšhidi. Mmaserebane sekgantšha matepe se a tepelela sa re sebanebane o a ikgantšha papa Kiditi a mangana a tlile wa tlogela pitša di kgakgatha wa kitimela molapong, meetse a pšhele molapong pere tša makgowa di hwile ka lenyora. Ba kgele ka mannyora khwiting ya nokakgolo molokobje. Mmaphai morokolo modutla maswi kgomo ya maswi a mantšhi.E tšwile ka sefe sefate phaswana,e tšwele ka sa hlapabaloi go leba makekeng ga bo ngwanabo Mphiši.Se bone nkokgolo go se dupelele mohla a kotsi.Ka re ke a tshela hlabi tša etlana mmele ka moka.Hei lena ba ga Mammeudi a tšhidi a marumo le mphetlelang ke šetši ke hwile madi a eletši metlantšhong ngwanabo Mphishi a marulatšhipi Mphishi a dira tša mašilu a molapong. Mmatema setiakoma legoleng makubu a fihla ka go tala.Talang le se itebale le gadime morago tšhoša ya lekgeilanaga e kgeila le ge e kubile.Ya kgeila e kgeilela le mafšega maema ka dinanantlhana Moupong ga mokuru. Talang le se itebale la etša majakane mapogolwa ba sa itebetši, ba itebala le mohla mammeudi a khuduga. Nkeketeng ka matswele le ka matsogo masogana la ntesa ke tla itefeletša ke Makhukho a bepe makobila makhukho a noka e kgolo lepelle la mmamogodi setlakalana se wa temong, bare sa tema ke go boelela Nkabe Lepelle le psha ra topa ditšhila.Ke Mohlapa tšibugong monyana a šago legolo. Mmapula mphoroku kgeke matswele a dinhla motlolela leeto, fola o hlonametši kgadi ya Mehlape mabele a sekgowa ga a na dihloka ,dihloka ke marapo wena wa letlapankgerere kgadi ya Mmeudi. Mpepe a bo serapela ditšhaba nna mosadi a sebodu e se rapeli.Ke rapetši Mantši seakumedi a re go tloga molwetši a šala a hladimogelwa nna kodinkopje ya kgang maphereke. Ntila mapatane la matsikinyane a notong setima ka thekgo mošate ga ke tseni ka go eta pele, bogošing re tsena ka go diadia, noko sethukhunya ka go iketla.Gogola lemeku kgwara ke ntshetshere tšea ba yo iponela Moletjie le llile lepatata marobeng phala tša lla mooketsi maroba bolaya re je nama.E jang lena matlapankgerere a mphiri a phashe a thaba mogodumo mma o jele ke bjelele,phihlo ya re tlala dimpa.Ke tlare ke tshepileng mma a hwile ka bona le la mohlagare nna thaka a mosebo a Mmatšatši-a-Makoyane a gabo Raditlholo Mmotlana. Mmamaila Mologadi mologaleselo bangwe ba loga magogo, roto sa leotša sefiwa phorokgohlo ka iša mawetsi gae ke tšhaba ditshele nna mologadi wa makubu le matebele matšia-le-nokakgolo kgaetšedi a Makoyane.Madiba a bo kubu ke gae re tsena ka go lotšha dulang fase molepo,maetiša marega ke todi ya semana sa thaba-boreledi borebe re šila re hladiile.Ba boyang motlogong ra GaRaphahlela borebe re ana dikala dikala di ana ke beng bo MmaMasilu a Raphahlela. Hlole moregolewa go lewa ke bakegekolo ditlatla di ja moselahlolo bojagajaga setšwelalehlabula ipate ka moselaphala.Go ja o ja go phala bommaphuti a mabala batsumi ba bopedi ga Makgoba. Monene moneneketša go šila go tlatša leselo sebalangwaga ka menwana matšatši ga a felele go felela tšhilo le lwala.Go tsena ke tsena dintlo kamoka ke šia feela ya motswetši wa maabane le maloba. Mmatšitši seloutšane sa methepa ngwana Mafa a molapateni a masilo thoto nka wa ka phumega hloka baoledi, sa kgabo a mantšhekgeng ga a ke a feta batho ase a iša letsogo. Tudu mmalekgasola moloko wa mampja madula a ferile seseka. Thedi nhlabe kgorong kgoro di loma mašolopudi a sekgopetšane. Wena Senakangwedi mpontšhe tsela setšhoša matlekere tshwehlana e rathaganya kgogamašego a rantsha ntshana a kgaditsi. E re kitikiti o ba hlakodiše bana ba ngwanamoja a Rahlabi a Maneke a Rakgwale Malesela. Kgakgamphuthu topa ka hloko tšididi la Ntila Matepane bana hlwayang tsebe kgoroto tšibogong la kgaditsi ke matšeafela a Segotšane. Ke baanaphoka ba mmapelo ga di šoro sebuna ka lekoko la mantšhagare ga re timane pelo seela le marumong marumo ga re loutši re no thukhunya feela. Baga Mmapitša di a šutša bare Tudu nhlatlole re je bja mosetlo mokayo o re silikiša diretlo, ga mmapitša di a thekgwa o re go thekga o thekge le pitša ya bolotse. Ge nkabe bolotse bo swariša seokelela,nkabe se ile sa swara mammeudi a tšhidi a marumo. Wena Mammeudi a tšhidi a marumo,Mamabolo are o thukhu.O reng wa re go beula wa gana go beula bahlolo le bahlologadi wa re ba jele balekani ba bona.

****