Makhanya

Indabuko yabantu bakwaMakhanya!!
…………………………………………………………………………………………..

Abantu bakwaMakhanya bahlobe kakhulu nabantu bakwaKhuzwayo.. Ngingasho nje ukuthi abakwaKhuzwayo nabakwaMakhanya bayinto eyodwa..

Bazalwa nguNqetho kaKhondlo kaMncinci kaLufutha1(umfowabo kaKhuzwayo)kaSimamane kaSidinane kaQwabe2 kaMalandela kaLuzumane kaMnguni kaGumede kaQwabe1….


UNqetho wayengeye yandodana kaKhondlo.. UKhondlo wayenamadodana amaningi esingabala oPhakathwayo , uNomo, uVubukulwana, uGodolozi , uGodide(hhayi owakwaNtuli), uSophane kanye naye uNqetho.

UNqetho wazala uLufutha2(wesibili) , uLufutha waza uMnengwa owazala uDuze, UDuze wazala uMakhutha owazala uMtambo, uMtambo wazala uDabulesinye..

Isigameko esivese isibongo sakwaMakhanya sisukela emndenini wakwaKhuzwayo. Nabo abakwaMakhanya bazazi bengoMnguni kaYeyeye(kaGumede).

Kuthiwa ngesikhathi kwehlukana abakwaQwabe nabakwaKhuzwayo, basuka abakwaKhuzwayo bayokwakha phakathi koThukela neNonoti. Kodwa kwakuthi njalo uma kunemikhosi efuna isizwe bawele bonke uThukela baye ezweni lakwaQwabe (eMthandeni) lapho kwakunekomkhulu khona.

Ngakho kwase kunomndeni wakwaKhuzwayo owase uwele iNonoti. Kwakuthi njalo uma kukhona umkhosi komkhulu le mindeni yakwaKhuzwayo ilindane ukuze ikhukhule kanyekanye isiya komkhulu. Kwathi ngomunye unyaka kuzoba nomkhosi , le mindeni yamemana njengokwejwayelekile. Kanti kababuzanga elandeni, ngalolo suku ebusuku lana kakhulu imvula,kwagcwala imifula. Uma sekufanele kuhanjwe kuyiwe komkhulu, kwatholakala ukuthi laba abangaphesheya komfula kabasakwazi ukuwela. Balinda balinda laba abanye lutho ukufika. Uma bezobabheka bathola ukuthi umfula udla izindwani kawuweleki. Babona abafowabo bemi ngaphesheya bakhe umkhanya, bejiyelwe ukuthi benzenjani. Base bethi laba abanye hhayi-ke ngeke sisalinda,salani ninjalo, nakhe umkhanya lowo. Kusukela lapho laba bantu baziwa ngokuthi ngabakwaMakhanya, ngoba balibala ukwakha umkhanya engabe bazama isu lokuwela ukuze kuyiwe komkhulu. Kuthiwa abakwaMakhanya babuye behlukana kabili. Kukhona okwathi ab anye bebaleka beqa uThukela, ngesikhathi sikaMbombosh’omnyama(inkosi uDingane kaSenzangakhona), kwakhona abasalayo. Bona bakha laphaya eduze kwaseMpaphala ngaseNtumeni eShowe abazibiza ngokuthi ngabaseMambedwini, bakaMdingi, kanti ababalekela ulaka lukaDingane ngabakhe uNqetho lo ebengikhuluma ngaye ngenhla. UNqetho wabaleka nabalandeli bakhe waze wayofika kwelikaFaku eMampodweni. Kodwa ngenxa yokuthi uNqetho waba neshwa lokuthi abalawe nguDingane, abantu bakwaMakhanya babuya bazokwakha phakathi kwaseZimbokodweni naseManzimtoti sebephethwe nguMakhutha indodana kaDuze, kaMnengwa. Nguye lo Makhutha okwaqanjwa ngaye ilokishi lakwaMakhutha eMbumbulu.

Ake selamanise abaseMambedwini.

UNqetho wazala uLufutha2 ,
ULufutha2 wazala uMdingi owazala uKhanyile(hhayi owaseMangwaneni).

UKhanyile wazala uVumazonke owazala uMpunzi..
……………………………………………………………………………
AbakwaKhwela!!

Abantu bakwaKhwela bangabanye bendlu kaQwabe. Kuthiwa uTotose indodana kaLufutha2 waxabana nabo wase ebashiya wakhwela izintaba wayokwakha komakhelwane bakhe ezintabeni baseMangangeni. Ngoba bakhwela izintaba base benikwa isibongo esisha sakwaKhwela..

Izithakazelo zakwaMakhanya!

Gumede,
Wena kaMalandela kaLuzumane
Phakathwayo kaKhondlokaMncinci.
Osidlabehlezi kaPhakathwayo.
Abathi bedlumuntu bemyenga ngendaba
Bethi dluya kubeyethwe umakoti ubuyethe kabukhuni,
Kanti bahliz’imbuzi
Wena owabuz’intaba ngabomu wathi ntabani leya?
Zaphendula icathalala, zathi’uNgoye Gumede, uNgoye Phakathwayo’
Wena waseMthandeni ezweni loju nezinyosi.
Mpangazitha ozikhangayo
Mnguni kaYeyeye.
Khondlo kaPhakathwayo, Khuzwayo,
Wena kaNjakaba kaSophana
Meseni kaMusi
Mkhayiphe kaGodolozi…

EzakwaKhwela zithi!!

Khwela,
Ndulini
Mgabhazi
Sicaku kasosiwa ,
Wasosa uyosilawula!!


………………………………………………………………………….

Tags:
Umbhali: Bongani Kholo Khumalo