Mabaso

AbakwaMABASO!!

UBUKHOSI BAKWAMABASO!!

MMUSI
MMUSI II
NDABEZITHA I
MBULAZI
MNTUNGWA
MABASO
MANGETHE
MTHIYANE
NDABA II
VEZI
LAMULA
NYATHI
NKATHAZO
DENJANE
HWANQA
FAKU
NGUBHANE
MZAKAZA
PENI
MTHUKU’THELI
MPHILI
VIMBA
SIPHO

IZITHAKAZELO ZAKWAMABASO
NDABEZITHA WENA WENDLOVU!
MNTUNGWA, WENAKAMBULAZI
UDLE IZIMFE ZAMBILI
KWAPHUM’IKHAMBI LALINYE
NINA ENITHI NIDLA,
NIBE NIYENG’UNGUMUNTU NGENDABA
NEHLA NGESILULU,
ABAFOKAZANA BEHLA NGEZINYAWO
NAKHOMB’UDWENDW’EMATSHENSIKAZI NALUQHOQHOBALA
NATHI LALA MUNTU VUKA LITSHE
MABASO NKONYENI
WENA KANXANXA, KAGUMALANKANDE
WAYENGADELA NONGOBE NGASEMDLETSHENI
UBENGASHISINDLU KADUNGANANKOMO
UBENGASHISINDLU KANQABA YEZINKOMO NEKANOZIJULA
MABASO WEN’OWABASEBANTWINI,
KWADLIW’ILANGA LISHONA
BANTUNGWABANCWABA,BANTUNGWABALUHLAZANA
MABASO,MNTUNG’OMUHLE,MAJOJOLA
NINA BAKAJOJ’OZITSHWIKILI
IZINSIBA ZENDWAKAZI
NINA BAKALUSIBA KALUKHOTHAMI,
LUNGAKHOTHAMI NGISHO NASEZIDLWANENI
NADL’INKANKANE LIKAVEZI KANDABA
UBEKAD’EMUPHE NGAYZOLO
UTHE UKUMUPHA KWAKHE WAYEMBOTHOZOLELA
NDABEZITH’OMUHLE, WENA KAMKHANZOMUHLE, KANDLELENI
ZIVULELE MDLULI KANDABA
BAKUBIZILE NKOSI
BAKUBIZE NGOTHATHAWE
OBELUMAZINY’AZINQINDI
BAKUBIZENGOKHOTHE NTSHANGASE
UBUNGITHUMILE MNTUNG’OMUHLE
UBUNGITHUME KUSINQINDI WASEMAYEZENI
NGIFIKE NGALIBALA MNTUNG’OMUHLE
NGILITSHAZISWE YINGOG’EBUKEKAYO
NGAMA, NGAJAMA,
KANT’INTOTHOVIYANE
UMSHUMANDA WAWOVEZI
USIBA LWENTWENGU NOLWENTWENGUKAZANA
NYATH’EMNYAMA KALUDWALA
MAQHAQHAZELA KADLOMO
UPHONDO LWEZIBHED’OLUBANGWAYO
ENGANI LUZE NONOKLOLOBELA
UBENGOWASEMAGOZENI
WAMSHIY’UMUMBOMUNYE
WATHI KHONA BEZOLALELANA
NINA BAKALAMULA KAVEZI
UNGAL’USINDW’UKUZILAMULA
NINA BAKAVEZI KANDABA
NINA BAKAMANGETH’OMNYAMA
MABASO NDLOV’ENAMANDLA
ZINDLOV’EZIMACOCOMBELA
BANTWANA BENKOSI
NDABEZITHA MNTUNGWA
NINA BAKAMPUKANE ZAKHONA
ZABE ZILUHLAZA MLOMO
AMADOD’AKHONA ABULAWA UKUHLENGEZELA
ZALUKAZI ZAKHONA, ZABULAWA UBESHE
NINA BAKADENJANE
UMDUMAZ’WAMANGISI KWELIPHESHEYA
NINA BAKANONGILA
OMEPHEZUKWESCONGO SESANDLWANA
ZINTABAZOKHAHLAMBA BENIKUPHI NA
YIWO LAMAKHAHLAMBANA
WEHL’OKANDABA KWETHUKEL’UTHUKELA
NINA BAKA HWANQA KADENJANE
NINA BAKAMGODINI KADENJANE
NINA BAKAMAGAMB’ODLABANTU
NINA BAKAFAKU
UFOHL’ODLAMATHOLE
AYENGAWASENSINGWENI
USQHWAG’UMAPHUL’UPHONDO
NDABEZITH’OMUHLE
MNTUNGW’OMUHLE,WENA KAMBULAZI
NDABEZITHA.

Ibinda Nkosi!!

Abantu bakwaMabaso kanye nabakwaKhumalo bazalwa nguMntungwa kaMbulazi , yingakho phela bebizwa ngokuthi ngamaNtungwa. UMntungwa wayenamadodana amabili, uMabaso kanye noKhumalo..KwakunguMabaso omdala. Baqhamuka enyatho njengabo bonke abeNguni base bakha ngase- Wakkerstroom. Basuka lapho ke behla ngomfulakazi uMkhuze, bedlula eMfolozi emnyama bafika bazinza enyakatho nezintaba zaseNquthu.. AbakwaMabaso bedlulela phambili baya ngaseNkandla..
uMabaso wakha nabantu bakhe ngaseNkandla eMatshensikazi. Kuthe esahleli wanukwa njengomuntu ongumthakathi ngoba wasuke wathola umuthi okuthiwa wayethi angakhomba ngawo umuntu noma iviyo labantu , bavele bome noma banganyakazi, mhlasimbe isgcino sabo kube ukuwa phansi bafe. Waxoshwa ke kuleya ndawo ,waqonda endaweni okuthiwa kuseMhlumayo ngaseMnambithi.
Omakhelwane bakaMabaso kuleya ndawo kwakungabaThembu bakaNgoza. Yingakho nje kwathi uma uNgoza ebelekela uShaka eshona lena kwelaMampondo umzukulu kaMabaso uNdabankulu indodana kaLanga wamlandela bahamba naye.
Kuthe uNgoza ehlangana nobunzima kwelaMampondo wasuka walibangisa ngaseNtshonalanga yezwe, eqonde kwelamaHiligwa, uNdabankulu yena wabuyela emuva ezweni lakubo eMhlumayo kodwa wafica uShaka esebeke uJobe indodana kaMaphitha wakwaSithole , njengombheki waleya ndawo, eyibhekele uShaka uqobo. Wasuka wayokwakha phakathi kwemifula emibili uMtshezi neMpofana. Okwathi ngelinye ilanga waphaphama eseseplazini lomlimi webhunu. Kwathi ngesikhathi samadodana kaThulwane oGqikazi kanye noZibhebhu, kwaqala ukwehlukana kwezindlu zakwaMabaso. uGqikazi wasuka wazokwakha eMsinga ngaseCwaka, wazokwakhelana nabaThembu namaBomvu. Kwathi uZibhebhu wayokwakha kwaNtabamhlophe. Kwasala nokho abanye bakwaMabaso laphaya eMhlumayo….

UNdabankulu yena wayezalwa nguLanga kaMthiyane kaMangethe [uLanga wayephinde aziwe ngelika Ndlovu]. uLanga yena wayenamadodana amabili, okwakunguye uNdabankulu nomnawakhe uThulwane. UThulwane yeza wazala uGqikazi noZibhebhu.[hhayi okaMaphitha]..

Tags:
Umbhali: Bongani Kholo Khumalo